مهندسی معکوس زمانی شکل میگیرد که یک مهندس، محصولی را جهت افزایش دانش و آموختن، دمونتاژ و آنالیز می کند. این بررسی شامل مشخص نمودن جنس قطعات، نحوه عملکرد و مکانیزم آن و نیز یافتن ابعاد و تعیین تلرانسهای ابعادی و هندسی قطعات مذکور می باشد. این عمل منجر به یافتن شیوه طراحی و ابتکارات بکار رفته در محصول می شود.
شرکتها بنابر دلایلی نظیر رفع مشکلات محصول، بازسازی یا ساخت مجدد آن و حتی در بسیاری از مواقع به منظور انتقال تکنولوژی جهت بهره برداری در محصولات جدید از مهندسی معکوس استفاده می کنند.
مهندسی, علمی متنوع و آمیخته با خلاقیت است. مهندسان با استفاده از ابداع و نوآوری، محصولاتی را براى اولین بار تولید می‌کنند که نیازمندیهای جوامع را برطرف و موجب آسایش و رفاه می شود. این امر نقش کلیدی در گسترش اقتصاد و ایجاد تبادلات تجاری دارد. با این حال، یک سوال باقی می ماند: با افزایش اختراعات و ابداعات روز افزون و گسترش سریع علوم، مهندسان چگونه در چنین محیط پرسرعتی نوآوری می کنند؟
یکی از پاسخهای این سؤال ‘معکوس’ است. در واقع مهندسی معکوس نقش بزرگی در برانگیختن ذهن‌های نوآورانه و سازنده ایفا می‌کند که از ملزومات هر صنعتی است. مزایای این امر را می توان به صورت ذیل برشمارد :
1- بررسی طرح ها و راه حل های موجود
مهندسی معکوس به ما امکان می دهد که آنچه را که در حال حاضر وجود دارد ببینیم و با ابتکار های بکار رفته در هر بخش، ساختار یا فرآیند آشنا شده و نحوه عملکرد و مزایای آن را درک کنیم.
2-بازسازی محصول منسوخ شده
مسئله ى اساسى در طراحی مجدد یک محصول موجود، درک خود محصول است در مرحله بعد، تصویری برای حل معایب محصولات قدیمی فراهم می شود. در واقع، بسیاری از اوقات مهندسی معکوس به دنبال یافتن عیوب در محصول است. این امر منتج به اطمینان از ایمنی و رفاه کاربران از طریق افزایش کیفیت و کارایی محصول جدید است.
3-ارائه محصولات ارزان تر به بازار
همانگونه که اشاره شد، هدف اصلی مهندسی معکوس هدایت مهندسان در مسیری به سوی نوآوری و موفقیت است. واضح است که در موارد زیادی، موفقیت به معناى کاهش هزینه های تولید و افزایش کیفیت محصول تا حد امکان است.
4- ایجاد مدارک و مستندات قابل اعتماد بعنوان مرجع آینده
اکثر فرآیندهای مهندسی معکوس شامل تهیه مدارک معتبر CAD/CAE کامل و نتایج تست و آزمایشگاهی بعنوان مستندات برای استفاده های آتی هستند. مدارک مذکور به این منظور ساخته مى شود تا در صورت بروز مشکلات بعدی و یا حتی بهینه سازی های آینده، بتوان آن قطعه را به صورت اصولی بررسی کرد. این شکل از فناوری, بهره وری مهندسی و بیان محصول را ارتقاء داده است.
5- الهام بخشیدن به ذهن های خلاق با ایده های قدیمی
در نهایت، مهندسی معکوس راه را برای طراحی نوآورانه باز مى کند. طى این فرآیند، یک مهندس ممکن است با بررسی محصولات موجود، روشی را ابداع کند که در یک پروژه جدید مفید باشد. این امر نشان می دهد که چگونه مهندسی, پروژه ها را با دانش قبلی مرتبط می کند.
شرکت “نیکا بامداد پایدار” با استفاده از تیم تخصصی و مجرب و در راستای کاهش وابستگی به واردات قطعات خودرو، با استفاده از توانمندیهای موجود، امکان مهندسی معکوس قطعات مکانیکی خودرو را داراست.
در این فرایند، امکان طراحی مجدد، بهینه سازی و تولید قطعات مذکور مطابق با استانداردهای خودروساز وجود دارد.
نمونه فعالیتهای انجام شده عبارتست از طراحی و تولید سیبک فرمان، سیبک طبق بالا، سیبک طبق پایین نیسان وانت و سبک فرمان بنز می باشد.
پروژه های در دست اقدام این واحد شامل مهندسی معکوس و ساخت زنجیر سفت کن نیسان و سیبک فرمان و سیبک طبق خودرو اچ سی کراس (دانگ فنگ) تولیدی شرکت ایران خودرو می باشد.
